Hadis: Satu Penilaian Semula #13

BAB II: PENOLAKAN TEORI AHLUL-HADIS

Quran Lengkap, Sempurna dan Terperinci

Dakwaan-dakwaan ini tidak berasaskan dan tidak benar. Dalam kenyataan-kenyataannya dan pada hakikatnya Quran adalah terpetinci. Perhatian ayat-ayat berikut:

Kami tidak meninggalkan sesuatu pun dari kitab ini. (6-38)

Apakah akan kucari selain Allah sebagai sumber undang-undang, sedangkan Dialah yang menurunkan kitab ini kepadamu dengan terperincinya? (6-114)

Perkataan Tuhanmu telah sempurnalah dengan benar dan adilnya. Tiada suatu pun yang boleh merubah kata-katanya. (6:115)

Kami telah mengadakan dalam Quran ini segala macam contoh untuk manusia supaya mereka beringat. (39:27)

Ayat-ayat di atas menerangkan bahawa Quran lengkap, sempurna dan terperinci, berlawanan dan dakwaan kaum ahlul-Hadis. Sifat-sifat Quran lengkap, sempurna dan terperinci boleh dibuktikan dengan kita mengkaji isi Quran itu sendiri.

Kajian demikian akan membuktikan bahawa tidak ada suatu masalah manusia dari sekecil-kecilnya, seperti disiplin kanak-kanak, kepada sebesar-besarnya, seperti pentadbiran negara atau lebih dari itu, yang tidak disebut dalam Quran, dan disebut pula dengan memberi jawapan-jawapan yang paling baik. Kajian ini juga menunjukkan dakwaan ahlul-Hadis bahawa Quran hanya mengajar prinsip-prinsip umum adalah tidak benar. Bila perlu, Quran memang memberi prinsip-prinsip umum dan tidak kaedah-kaedahnya, serti bila ia memperkatakan perkara-perkara sosioekonomi atau sosiobudaya, kerana bentuk-bentuk dan kaedah-kaedahnya berubah-ubah mengikut zaman dan tempat. Ajaran-ajaran Quran: “Kamu hendaklah taat kepada Allah, kamu hendaklah taat kepada rasul dan mereka yang berkuasa di antara kamu…”²⁷ dan “urusan-urusan mereka diputuskan melalui muafakat di antara mereka…”²⁸ adalah prinsip-prinsip politik di mana kaedah-kaedah pelaksanaannya tidak diperincikan, dan ditinggalkan supaya masyarakat itu sendiri menentukan mengikut tradisi atau kehendak mereka sendiri. Tetapi bila perlu, perintah-perintah yang terperinci diberikan, seperti dalam hal-hal hak individu, milik harta, peraturan-peraturan kahwin-cerai, undang-undang faraid, hukuman bagi setengah kesalahan, undang-undang kesaksian, undang-undang makanan dan kaedah wuduk.

Juga kita akan mendapati bahawa Quran kadang-kadang memberi kedua-dua prinsip dan kaedah. Hukuman-hukuman potong tangan untuk pencuri dan sebat seratus rotan untuk penzina adalah bentuk-bentuk hukuman yang boleh dirujukkan kepada sesuatu keadaan sejaraj tertentu, tetapi apakah prinsip atau prinsip-prinsip hukuman mengikut ajaran Quran?²⁹ Quran memberi dua jawapan: pertama, tiap-tiap kesalahan mestilah dihukum dengan hukuman setimpal; dan kedua, hukuman ihsan, seperti ternyata dari ayat-ayat berikut:

Barangsiapa melakukan kejahatan akan dihukum. (4:123)

Mereka membalas kejahatan dengan balasan yang setimpal. Tetapi barangsiapa yang memaafkan dan berdamai mendapat balasan yang lebih baik daripada Tuhan. (42:40)

Cegahlah kejahatan dengan kebaikan. (13:22)

Ayat-ayat di atas menerangkan bahawa bentuk-bentuk hukuman yang disebut dalam Quran, seperti hukum potong tangan untuk pencuri dan seratus kali sebat untuk penzina, merupakan hukuman menurut prinsip pertama. Jika prinsip kedua digunakan, bermakna hukuman boleh diringankan hingga pengampunan.

Demikian juga kaedah dan prinsip diberi untuk pembahagian harta pusaka. Perhatikan ayat-ayat berikut:

Lelaki berhak mendapat sebahagian daripada apa yang ditinggalkan oleh ibu-bapa dan kaum-kerabat, dan perempuan berhak mendapat sebahagian daripada apa yang ditinggalkan oleh ibu-bapa dan kaum kerabat, baik sedikit mahupun banyak, sebahagian yang ditetap. (4:7)

Tuhan memerintahkan apa yang kamu tinggalkan bagi anak-anak kamu: lelaki mendapat dua bahagian perempuan… (4:11-12)

Dapat dilihat bahawa ayat pertama menetapkan prinsip umum tanpa menetapkan bahagian masing-masing, sementara ayat-ayat berikutnya menetapkan bahagian-bahagian itu. Adalah munasabah dan logikal kita mentafsirkan bahawa ayat pertama menyatakan prinsip, iaitu harta si mati perlu dibahagi-bahagikan kepada anak-anak dan kaum kerabatnya, dan ayat-ayat yang kedua memberikan kaedah bagaimana prinsip itu perlu dilaksanakan dalam masyarakat Arab abad ketujuh dan masyarakat-masyarakat yang seumpama dengannya.

Lebih jauh dari itu, kita akan mendapati bahawa Quran juga membuat peruntukan bagi keadaan-keadaan luar biasa di mana perintah-perintah itu dibenarkan dikesampingkan buat sementara waktu hingga keadaan luar biasa itu tidak wujud lagi. Demikianlah makanan-makanan yang diharamkan dalam keadaan biasa menjadi halal jika terpaksa, kerana tidak ada makanan lain.³⁰

Huraian di atas membuktikan dengan sepenuhnya dan dengan jelas bahawa Quran lengkap, sempurna dan terperinci. Bila Tuhan sengaja meninggalkan sesuatu perkara dalam Quran, seperti kaedah sembahyang dan banyak hal lain, itu mengandungi hikmatnya. Hikmat ini telah kita huraikan. Namun demkian, eloklah kita perhatikan ayat peninggalan ini dengan lebih teliti:

Wahai kamu yang beriman, janganlah bertanya tentang hal-hal yang jika diwahyukan kepada kamu akan menyusahkan kamu. Jika kamu menimbangnya dari segi Quran, kamu akan sedar bahawa Tuhan meninggalkannya untuk meringankan. Tuhan pemaaf, penimbang rasa. (5:101)

Muhammad Ali dalam tafsirnya mengulas ayat ini demikian: “Sepertimana Islam tidak menggalakkan amalan-amalan yang terlalu berat, seperti cara hidup rahib, ia juga melarang soalan-soalan mengenai perincian-perincian banyak perkara yang akan menjadikan amalan itu atau ini wajib, dan banyak ditinggalkan kepada kehendak seseorang atau kepada keadaan-keadaan masa dan tempat. Penggunaan pertimbangan akal mendapat tempat yang penting dalam Islam dan ini memberikan kebebasan yang luas kepada pelbagai bangsa dan masyarakat untuk mengadakan undang-undang mereka sendiri bagi menghadapi keadaan-keadaan baru yang sudah berubah.”³¹

Ayat peninggalan ini menjelaskan dua perkara. Pertama, yang perlu dipatuhi oleh orang-orang mukmin tanpa syarat ialah wahyu, yakni Quran. Jadi, jangan kita bertanya tentang hal-hal yang sengaja ditinggalkan oleh Tuhan dalam wahyu-wahyuNya, kerana jika hal-hal itu diperundang-undangkan dalam Quran, orang-orang mukmin mestilah mematuhinya. Kedua, setengah hal sengaja tidak ditentukan oleh Tuhan dalam Quran dengan tujuan untuk membolehkan manusia bertindak mengikut kehendak dan keperluan mereka masing-masing. Oleh yang demikian, ayat ini menolak buku-buku lain, selain daripada Quran, sebagai sumber undang-undang. Ini bermakna Hadis/Sunnah tertolak sebagai sumber undang-undang. Hal ini dapat dibuktikan secara langsung dengan keterangan banyak ayat Quran, di antaranya:

Apakah akan kucari selain Allah sebagai sumber undang-undang, sedangkan Dialah yang menurunkan kitab ini kepada kamu dengan terperincinya? (6:114)

Mereka yang tidak memerintah mengikut kitab Tuhan adalah zalim (5:45)

Kamu hendaklah menghukum mengikut kitab Tuhan, dan janganlah mengikut idea-idea mereka, dan jagalah kalau-kalau mereka menyelewengkan kamu dari setengah wajyu-wahyu Tuhan kepadamua. Jika mereka berpaling tadah, kamu haruslah mengetahui bahawa Tuhan ingin mendera mereka kerana dosa-dosa mereka. Sebenarnya , ramai orang jahat. Undang-undang zaman jahiliahkah yang ingin mereka ikut? Undang-undang siapakah yang lebih baik daripada Tuhan bagi mereka yang teguh imannya? (5:49-50)

Mereka yang merekakan peraturan-peraturan agama tidak percaya kepada wahyu-wahyu Tuhan; merekalah sebenarnya pendusta. (16:105)

Patutkah kami perlakukan orang-orang beriman seperti orang-orang berdosa? Betapakah hal kamu? Bagaimanakah kamu menghukum? Adakah kamu sebuah buku lain yang kamu pakai? Yang memberi kepada kamu apa-apa yang kamu kehendaki? (68:35-38)

Bukan sahaja kita tidak boleh menggunakan buku-buku lain, selain Quran, untuk menghukum; malah berbuat demikian bererti menyeleweng. Ini bertentangan dengan pendapat ahlul-Hadis yang mendakwa barangsiapa tidak mengikut Hadis terkeluar dari Islam. Muhammad Thalib memetik pendapat ahlil hukum Ibn Hazm (m.1065): “…kalau ada yang berkata kami hanya berpegang kepada al-Quran saja, maka menurut ijmak ia telah menjadi kafir…”³² (tekanan ditambah) Sekiranya teori ahlul-Hadis betul, maka pendapat ini betul, dan orang-orang Islam mestilah berpegang kepada Hadis/Sunnah. Tetapi kita telah mengkaji teori mereka dengan terperinci dan teliti serta mendaptinya amat lemah dan tidak boleh dipakai.

Sebaliknya, menjadikan Hadis/Sunnah sebagai sumber undang-undang Islam bersama-sama Quran, seperti yang dianjurkan oleh ahlul-Hadis, disifatkan oleh Tuhan sebagai mempersekutukanNya. Perhatikan ayat-ayat berikut.

Mereka mengikut patung-patung yang menentukan bagi mereka undang-undang yang tidak pernah diluluskan oleh Tuhan. (42:21)

Siapakah yang lebih jahat daripada mereka yang merekakan dusta, kemudian menyatakan dikatakan oleh Tuhan, atau menolak wahyu-wahyuNya. Sesungguhnya, orang-orang jahat tidak pernah berjaya. Pada hari kami mengumpulkan mereka semua, kami akan bertanya kepada penyembah-penyembah berhala, “Di manakah berhala-berhala yang telah kamu ciptakan?” Mereka akan mendakwa, “Demi Allah Tuham kami, kami bukan penyembah berhala!” Perhatikan bagaimana mereka berdusta kepada diri mereka sendiri, dan berhala-berhala yang mereka wujudkan meninggalkan mereka. (6:21-24)

Bila Tuhan saja yang dianjurkan, hati mereka yang tidak beriman kepada hari kiamat kecut kerana benci. Tetapi bila berhala-berhala disebut bersamaNya, mereka gembira. (39:45)

Ini kerana bila diajak menyembah Tuhan saja, kamu tidak percaya, tetapi bila berhala-berhala dfisebut di sampingNya, kamu percaya. (40:12)

Tuhan menunjukkan contoh seorang dengan sekutunya yang bertentangan satu sama lain dan seorang yang berpegang kepada satu sumber yang tetap: adakah mereka sama? Segala pujian bagi Tuhan; kebanyakan tidak mengetahui. (39:20)

Ayat-ayat di atas cukup jelas dan tidak memerlukan huraian.

Sebagai kesimpulan, aspek teori Hadis ialah aspek terpenting dalam keseluruhan masalah Hadis. Walaupun kita telah menolak teori ini, dan dengan demikian menolak Hadis/Sunnah sebagai sumber perundangan dan teologi di samping Quran, ini tidak bermakna kita menolak Hadis sebagai satu catatan atau sumber sejarah yang boleh dirujuk oleh ahli-ahli sejarah, atau sebagai satu kumpulan kata-kata hikmah yang boleh diterima jika tidak bercanggah dengan ajaran-ajaran Quran, keterangan-keterangan sejarah dan sains dan hukum akal. Hal ini akan kita huraikan dalam bab akhir.

Sambongan: BAB III SUMBER, SEBAB DAN KESAN HADIS

UCAPAN PERASMIAN MESYUARAT AGUNG

FORUM IQRA’ KE-7, 27 APRIL, 2008

Assalamu ‘alaikum.

Bagi pihak Jawatankuasa Kerja, saya mengalu-alukan kedatangan saudara-saudari dari jauh dan dekat ke Mesyuarat Agung Tahunan kita yang ke-7.

Selama tujuh tahun kita wujud sebagai sebuah pertubuhan yan berdaftar, dari tahun 2002 (jangan lupa sebelum itu kita wujud di bawah nama Jemaah al-Quran Malaysia, JAM, sejak 1986 apabila buku Hadis – Satu Penilaian Semula terbit), kita telah mengadakan banyak perbincagan dan menghasilkan banyak tulisan tentang tajuk “Kembali kepada Quran”. Kebanyakan tulisan ini telah dimuatkan dalam beberapa laman web, khasnya, dua laman web kita sendiri, iaitu (i) http://www.stormloader.com/qsmjam (yang sudah tidakdikemaskini sejak empat lima tahun yang lalu), dan (ii) www.kassimahmad.blogspot.com. Walaupun ramai yang telah membaca tulisan-tulisan ini, termasuk kedua-dua buku Hadis, dan bersetuju dengan kandungannya, ramai lagi yang tidak baca. Kebanyakan yang tidak membaca ini terdiri daripada mereka yang taksub kepada kasta “Ulama”, yang telah mengharamkan buku-buku ini.

Ingatkan kembali ribut taufan yang melanda kita dari tahun 1986 apabila buku saya terbit. (Saya telah menceritakan kisah ini dalam memoir saya yang telah terbit dan akan dilancarkan pada 2 Mei (Jumaat) di Dewan Bahasa & Pustaka oleh Prof. Diraja Ungku Aziz.) Walaupun sejak 2002 kita mempunyai sebuah pertubuhan yang berdaftar, gerakan kita diganggu dan disabot bukan saja oleh pihak berkuasa agama, tetapi juga oleh sesetengah rakyat kita yang taksub kepada mereka dan menjadi alat mereka. Sabot yang terakhir ialah dialog yang dicadangkan antara Pusat Akademi Islam, Universiti Malaya, dengan kita.

Ini menunjukkan bahawa pihak berkuasa agama takut kepada kita, kerana kita di pihak yang benar. Mereka tidak dapat melawan hujah-hujah kita secara rasional, lalu mereka gunakan kuasa mereka untuk menekan kita. Tetapi mereka harus ingat bahawa Islam Agama Allah (din’ul-lah) atau Agama Kebenaran (din’ul-haq), bukan agama nenek-moyang (yang kita sebut “Islam baka”). Pada akhirnya, Agama Kebenaran ini akan menang di seluruh dunia, mengatasi agama-agama lain yang palsu. Agama yang benar berasal dari Tuhan, dari zaman awal masyarakat manusia (kira-kira 5,000 tahun dulu), bermula dengan Nabi Allah Adam, membawa kepada Nabi Nuh, kepada Nabi Ibrahim (yang memulakan ibadah agama, seperti sembahyang, berpuasa, berzakat dan naik haji), melalui Nabi Musa dan Nabi Isa, hingga kepada nabi yang terakhir, Nabi Muahammad. Semua nabi-nabi ini mengajar ajaran yang satu dan sama, iaitu: “Sembahlah Tuhan Yang Esa dan buat baik.” Inilah intisari fahaman tauhid.

Oleh kerana tiap-tiap yang benar dan baik itu, mengikut sunatullah, mesti ditentang oleh yang palsu dan jahat, maka, pada waktu yang sama, timbullah fahaman syirik atau kafir. ( Rujuk Surah Al-Kafirun (109)), membuktikan kewujudan agama palsu di samping agama yan benar. Perlawanan antara agama yang benar dan baik ini dengan agama yang palsu dan jahat akan mendorong masyarakat dan tamadun manusia meningkat dari peringkat rendah ke peringkat yang lebih tinggi.

Namun demikian, oleh kerana manusia berasal dari tanah, maka agama tauhid yang asal berkemungkinan diruntun ke bawah oleh sifat tanah ini. Jadi, inilah yang menyebabkan agama tauhid yang dibawa oleh Nabi Ibrahim dan diteruskan oleh Nabi Musa dan Nabi Isa berpecah kepada agama Yahudi dan agama Kristian. Kemudian Tuhan mendatangkan Nabi Muhammad untuk membetulkan penyelewengan-penyelewengan oleh orang-orang Yahudi dan Kristian dengan menurunkan kitab-Nya yang terakhir, yang dijamin terpelihari dari korupsi manusia, iaitu Quran. Walau bagaimanapun, umat Muhammad juga kemudiannya menyeleweng dari agama tauhid yang beliau bawa. Perhatikan ayat berikut:-

Sesungguhnya, mereka yang beriman, sama ada mereka Yahudi atau Kristian atau Sab’ian – sesiapa saja yang beriman kepada Tuhan dan Hari Kemudian dan berbuata baik – akan menerima ganjaran daripada Tuan mereka. Mereka tidak perlu takut atau bersedih. (2: 62)

Perkataan “sab’in’ merujuk kepada agama-agama lain di luar tradisi Ibrahim, seperti agama-agama Hindu, Budhis dan lain-lain. Ayat di atas menerangkan beberapa perkara. Pertama, di antara pelbagai agama, ada mereka yang terus beriman kepada Tuhan, yakni berpegang kepada faham tauhid, dan ada yang telah menyeleweng. Kedua, hal ini meliputi orang Muslim juga, yakni ada Muslim yang tetap berpegang kepada faham tauhid, dan ada pula yang telah menyeleweng dari fahaman ini.

Bandingkan ayat ini dengan sebuah ayat yang lain, yang berbunyi:-

Apa yang Kami wahyukan kepada kamu ialah kebenaran, mensah dan melengkapkan semua kitab dulu. Tuhan Maha Mengetahui, Maha Melihat akan hama-hamba-Nya. Kemudian Kami wariskan kitab itu kepada mereka yang telah kami pilih di antara hamba-hamba Kami. Maka di antara mereka, ada yang menganiayai diri mereka sendiri, yang lain hanya mendukung sekejap saja, sedangkan yang lain pula betul-betul ingin berbuat baik, dengan izin Allah. (35: 31-32)

Idea yang sama terkandung dalam kedua-dua petikan di atas: bahawa agama tauhid yang diperturunkan kepada generasi-generasi mendatang menerima nasib yang sama: sekumpulan menolaknya, sekumpulan lagi menerimanya tidak sepenuh, dan hanya kumpulan ketiga menerimanya dengan sepenuh hati. Jika demikian keadaannya, bagaimanakah agama Allah, agama kebenaran, akan mengatasi agama-agama palsu yang lain? Kita jangka ini akan berlaku dengan perkembangan sains dan teknologi, yang akan melebarkan wilayah kebenaran dan juga dengan meningkatnya kesedaran rakyat tertindas untuk berjuang menegakkan keadilan dan kebenaran. Dua faktor inilah, sains dan teknologi, campur pandangan hidup berdasarkan kebenaran, yang akan memberi kemenangan kepada Agama Allah dan Agama Kebenaran, seperti yang diramalkan dalam Quran.

Di negara kita, kekalahan Barisan Nasional di lima buah negeri dan kemerosotan undinya di peringkat Parlimen akan membawa perubahan-perubahan yang berkemungkinan membantu gerakan kita. Pertama, kebebasan media yang terpaksa mereka bukakan, walaupun secara masih terbatas, kerana saingannya dengan media alternatif dalam Internet. Kedua, berikut dari perkara pertama tadi, wilayah perbincangan, yang selama ini tertutup atas alas an “sensitif” akan terpaksa dibuka, kerana tanpa perdebatan yang rasional, isu-isu “sensitif” ini tidak dapat diselesaikan. Ketiga, Pakatan Rakyat, yang memerintah lima buah negeri sekarang, wujud sebagai satu saingan yang serius bagi Barisan Nasional untuk mengambil-alih tampuk pemerintahan Pusat. Pertubuhan kita mestilah mengambil kesempatan ini untuk meningkatkan perjuangan kita.

Di samping itu, gerakan pembaharuan “Kembali kepada Quran” ini sudah mereka ke seluruh dunia. Berita projek kajian semula Hadis oleh Kerajaan Turki, yang tidak dapat tidak merupakan suatu hasil dari perjuangan kumpulan ini, suatu pertanda bagi apa yang akan datang. Di samping itu lagi, kita lihat sistem liberal yang dipraktikkan di A.S dan Eropah Barat berada pada peringkat keruntuhan yang akhir. Tandanya ialah kejatuhan dolar A.S. Ini bermakna, orang-orang A.S. dan Eropah Barat sendiri sedang mencari suatu sistem hidup dan sistem pemerintahan yang baru yang boleh menjaminkan keselamatan bagi mereka. Oleh kerana masyarakat manusia telah bereksperimen dengan tiga sistem hidup, Teokrasi Agama, Kapitalisme dan Komunisme, dan gagal, maka berkemungkinan besar mereka akan pilih sistem pertengahan atau “Jalan Yang Lurus”, yakni Islam yang sebenar, seperti yang diajar dalam Quran dan diertikan secara saintifik,

Dengan itu, dengan melafaz “Bismillah”, saya, dengan sukacitanya merasmikan Mesyuarat Agung Tahunan Forum Iqra’ yang ke-7. Mudah-mudahan kita mencapai kejayaan yan lebih besar. Selamat bersidang!

Kassim Ahmad, Presiden

Kuala Lumpur,

27 April, 2007.

THE IMPORTANCE OF A PHILOSOPHICAL OUTLOOK

Kassim Ahmad

April 18, 2008

“He bestows wisdom upon whomsoever He chooses, and whoever attains wisdom, has attained a great bounty. Only those who possess intelligence will take heed.” Quran, Surah Al Baqara 2: 269.

“Surely, those who believe, those who are Jewish, the Christians, and the converts – anyone who believes in God, and the Last Day, and leads a righteous life – will receive their recompense from their Lord. They have nothing to fear, nor will they grieve.” Quran, 2: 62.

The just-concluded 12^th Malaysian General Election has introduced a new reality into the lives of all Malaysians. UMNO specifically and the B.N. generally have to overhaul their thinking, their policies, their outlook on the ordinary people, their governance, and not least their political philosophy. They must do this soon, within the next six months. Otherwise, it may be too late for them to recover.

The three opposition parties (Pakatan Rakyat, or the People’s Alliance) that now rule five states also have to clarify their political philosophies. They must form a cohesive coalition and deliver on their promises. They must prove themselves better than the previous BN at governance, and must do so within the next 100 days.

The people too have a big task ahead. We have to modify our thinking. We have to make a paradigm shift, no less. First and foremost, we must think of ourselves as Malaysians, as patriotic Malaysians.

What is a patriotic Malaysian? This is a philosophical poser. Our intellectuals and thinkers must put their heads together and hammer out what it means to be a patriotic Malaysian, and do so soon.

I will delineate the major issues. First is the question of race, and its emotional and psychological attachments. Second, is the question of religion; we are all familiar with the problems associated with religion. Third is the meaning of a just society. We must resolve these three major issues soon. If we can do so satisfactorily and soon, then rest assured that come 2050 we will be a successful Malaysian nation.

On the issue of race, we are born into this world belonging to various racial groups: Malays, Chinese, Indians, Kadazans, Muruts, Dayaks, etc. It is the natural order; God made us this way. At the same time, we are also human beings, Homo sapiens, of one parentage, Adam and Eve. We can also say that God made us this way. There is no contradiction between being a Malay/Chiness/Indian, etc., and being a Malaysian. There is also no contradiction in being a Malaysian and at the same time being a member of the world community.

Malaysia has a history long before the European colonialists came to intervene in our affairs. This historical pattern will reform with the colonialists receding from the scene. History is what we make of it, still, it has its own laws which we flout only at our detriment.

So from the historical perspective, the race question can easily be resolved.

The religious issue is more intractable yet not beyond solution if we apply reason to solving it. The Quranic quotation above (2: 62) recognizes plurality in religion. It mentions all religions: Judaism, Christianity, Islam and others. What is important is that the verse points to the existence at all times of believers (in God, the Last Day, and in doing good) from among the various religious groups. In other words, there are believers from among Muslims, Christians, Jews, Hindus, Budhists, and other religious groups, in all historical times, including the present. Thus, true believers in God are not to be defined by their names or outward behaviors. That verse defines believers in God as those who believe in the final accountability before God, and in doing good.

The verse also has other implications. It implies tolerance of other religions apart from one’s own. It also means dialogues of religions, consciously and peacefully undertaken (or otherwise) at finding the truth. It implies that no force to be used in matters of religion. Verse 256 of Surah 2 of the Quran clearly and absolutely prohibits the use of force matters religious. The truth shall prevail by its own force, its reason, its fairness and its beauty.

There is a grave misunderstanding among some Muslims about the so-called Islamic State. They consider it their duty to set up an “Islamic state” whenever they are in the majority. In the Quran there is no mention whatsoever about the setting up of an “Islamic state”. Nor did Prophet Mohammad, s.a.w., in his famous Medina Charter which he drew up himself mention the term. What Muslims are urged to do, when they are in a position to rule, is to do so justly. (See Quran, 4: 8) However, a misreading and a misunderstanding of the verses regarding judging by God’s laws have made latter-day theorists of “Islamic state” to uphold the so-called “Fixed Punishments”, the Hudud Law. Legal historians acknowledge that punishment for crimes has varied from place to place and from time to time.

The third issue of a just society is no longer a difficult one. The world community has a general understanding of this concept. What we in Malaysia need is a philosophical commitment to these globally accepted norms. The American Declaration of Independence, the U. N. Declaration of Human Rights, and the Five Principles of the Bandung Conference are among the major landmarks that provide the legal underpinnings as well as meaning to the concept of a just society. I would also add the Medina Charter and the Quran. These landmark documents will guide us in setting up a just society.

Adding the Quran does not mean my being partial to Islam or Muslims. Unlike other sacred texts, the Quran is God’s last message to Mankind. The Quran contains the wisdom necessary for Mankind to make the necessary leap into the Higher Life that God has destined for us. Unfortunately, we Muslims have abandoned the Quran (see Quran, 25: 30-31). I am certain that it will be restored to its rightful place in the near future.

Kassim Ahmad is a Malaysia author. He can be contacted at kassim03@steramyx.com His website is www.kassimahmad.blogspot.com

Hadis: Satu Penilaian Semula #12

Bab II: Penolakan Teori Ahlul Hadus (Sambongan)

Hujah ‘Nabi Satu Teladan Baik’

Hujah pokok ahlil-Hadis yang keempat dan yang akhir ialah bahawa Nabi satu teladan yang baik bagi orang-orang mukmin, dan teladan ini perlu diikut oleh mereka dengan mengikut sunnah Nabi. Mereka mengemukakan ayat Quran berikut sebagai alasan:

Rasulullah satu contoh baik (uswah hasanah) bagi kamu; bagi sesiapa yang betul-betul mencari Tuhan dan akhirat serta kerap, mengingati Tuhan. (33:21)

Merujuk kepada ayat ini dan ayat:

Dan kamu dikurniakan watak yang agung. (68:4)

Mahmud Saedon berkata, ‘Rasulullah s.a.w. adalah insan kamil. Menjadi contoh dan ikutan yang paling utama di dalam semua aspek dan bidang, kecuali dalam perkara-perkara yang tidak boleh diikuti dan dicontohi…”²¹ Mengikut A.A. Azami, seorang sarjana hadis ortodoks moden, “Jika kita memandang Nabi sebagai teladan kepada ummah, maka orang-orang mestilah mengikut contohnya dalam semua hal…”²² Demikian juga Fazlur Rahman yang menegaskan adanya ‘contoh kelakuan Nabi Allah’.²³

Walau bagaimanapun, jika kita meneliti konteks ayat 21 Surah 33 tersebut, nyatalah ia tidak merujuk kepada setiap gerak-geri dan kelakuan Nabi, seperti cara beliau makan, pakai, tidur dan sebagainya. Ia sebenarnya merujuk kepada keyakinan Nabi akan pertolongan dan kemenangan Tuhan. Ayat ini diletak di tengah-tengah cerita perang Al-Ahzab bila orang-orang mukmin betul-betul gementar dan menganggap Islam akan kalah dan luput. Namun demikian, tidaklah salah kalau kita menarik satu pengertian umum dari ayat ini bahawa Nabi merupakan satu contoh yang baik bagi orang-orang Islam. Contoh Nabi tidak lain ialah pegangannya yang teguh kepada Quran dan tidak lain daripada Quran.

Bahawa ungkapan uswah hasanah atau ‘contoh yang baik’ dalam ayat itu merujuk kepada pegangan, pendirian dan perjuangan, dan bukan kepada gerak-geri dan kelakuan dapat dibuktikan dengan penggunaan ungkapan itu juga, dua kali, untuk Nabi Ibrahim, yang memegang teguh kepada agama tauhid.

Satu contoh baik (uswah hasanah) telah diadakan untuk kamu oleh Ibrahim dan mereka yang menyertainya. Mereka berkata kepada kaum mereka: “Kami tidak mengakui kamu dan patung-patung yang kamu adakan di samping Tuhan. Kami menolak kamu, dan kau tidak akan melihat apa-apa daripada kami kecuali permusuhan dan pertentangan hingga kamu beriman kepada satu Tuhan saja.” (60:4)

Satu contoh baik (uswah hasanah) telah diadakan untuk kamu oleh mereka (Ibrahim dan pengikut-pengikutnya). (60:6)

Dua ayat di atas menjelaskan makna sebenar ungkapan uswah hasanah. Ini satu lagi contoh bagaimana Quran mentafsirkan dirinya.

Adalah tidak munasabah dan mustahil bagi Tuhan menyuruh umat Islam mengikut segala gerak-geri dan tingkah-laku Nabi, kerana gerak-geri dan tingkah-laku seseorang ditentukan oleh faktor-faktor seperti kebudayaan, pendidikan, masa dan tempat dan fe’el peribadi. Cara Nabi makan dan pakai mengikut kebudayaan Arab. Kandungan Islam dalam cara-cara ini semata-mata terletak pada makanan yang dihalalkan oleh Islam dan pakaian sopan yang menutupi aurat. Sekiranya Nabi lahir di kalangan bangsa Cina, tentulah beliau akan makan dan pakai mengikut kebudayaan Cina. Gerak-geri dan kelakuan ini sedikit pun tidak akan kena-mengena dengan akidah, pegangan, pendirian dan perjuangan seseorang.

Demikian juga dengan cara Nabi berperang atau mentadbirkan negara-kota Madinah. Kelengkapan yang digunakan oleh beliau, seperti pedang, tombak, anak panah, perisai dan kuda mengikut teknologi zaman itu. Sekarang zaman sudah berubah dan orang-orang Islam tidak boleh lagi menggunakan teknik-teknik perang Nabi, walaupun prinsip-prinsip perang masih juga sama.

Dalam pemerintahan, prinsip-prinsip pemerintahan Islam masih sama – pemerintahan berdasarkan undang-undang yang adil, kebebasan beragama, pemimpin-pemimpin yang layak dan pemerintahan berdasarkan perundingan dengan rakyat – tetapi kaedah-kaedahnya berubah-ubah mengikut keadaan masa. Kaedah-kaedah yang digunakan oleh Nabi dalam masyarakat Arab abad ketujuh tidak boleh kita gunakan lagi dalam masyarakat-masyarakat Islam abad kedua puluh.

Sebenarnya, sunnah Nabi ialah Quran.²⁴ Beliau berpegang teguh kepada Quran dan mengikut perintah-perintah Tuhan. Dengan demikian, mengikut teladan atau sunnah Nabi bermakna mengikut Quran. Walau bagaimanapun, pendukung-pendukung Hadis mendakwa bahawa Quran umum dan tidak memberi ajaran-ajaran yang terperinci, dan Hadis memperincikan ajaran-ajaran umum Quran, seperti kaedah-kaedah ibadah. Mahmud Saedon menyatakan: “Hukum-hukum yang terkandung di dalam al-Quran keseluruhannya adalah secara umum dan berbentuk hukum-hukum prinsip; untuk memahami dan melaksanakannya, ia perlu kepada penjelasan dan penerangan lanjut daripada sunnah Rasulullah…”²⁵ Fazlul Karim pula menyatakan: “Sebenarnya Quran tanpa Hadis tetap tidak dapat difahami dalam banyak hal dalam kehidupan harian seseorang.”²⁶

Sambongan: Quran Lengkap, Sempurna dan Terperinci

Hadis: Satu Penilan Semual #11

Bab II: Penolakan Teori Ahlul Hadis (Sambongan)

Hujah ‘Nabi Penghurai dan Pentafsir Quran’

Kaum ahlul-Hadis mendakwa bahawa Nabi ialah penghurai dan pentafsir Quran, dan huraian dan tafsiran beliau diperoleh melalui Hadis. Tanpa Hadis, kata mereka, umat Islam tidak dapat memahami dan menjalankan perintah-perintah dalam Quran. “Andaikata keterangan Nabi (s.a.w.) terhadap hal-hal yang mujmal ini tidak terpelihara dan terjamin dari campur tangan pihak luar, nescaya tidak dapat digunakan lagi nas-nas Quran itu. Dengan begitu akan gugurlah sebahagian terbesar nas-nas Quran yang wajib kita jalankan. Jika demikian, tentu kita tidak dapat mengetahui maksud Allah sebenarnya.”¹⁷

Mereka mengemukakan ayat-ayat Quran berikut sebagai sandaran pendapat ini:

Demikian juga, Kami wahyukan perutusan ini kepadamu untuk menujukkan kepada manusia apa yang diwahyukan kepada mereka dan untuk mereka berfikir. (16:44)

Kami tidak menurunkan kitab ini kepadamu kecuali untuk menunjukkan kepada mereka apa yang mereka perbantahkan dan untuk memberi petunjuk dan rahmat kepada mereka yang beriman. (16:64)

Menerangkan ayat-ayat di atas, Dr. Mahmud Saedon menyatakan Nabi memperincikan perkara-perkara yang mujmal atau universal dalam Quran, seperti waktu dan rakaat sembahyang dan kadar zakat; Nabi menjelaskan perkara-perkara yang samar dalam Qquran, seperti waktu imsak; Nabi mengkhususkan perintah-perintah yang umum dalam Quran, seperti dalam pembahagian harta pusaka, di mana kononnya, Hadis melarang pembahagian kepada anak-anak yang membunuh ibu-bapa; dan Nabi menghadkan atau membataskan perintah-perintah Quran, seperti penentuan kaedah melaksanakan hukum potong tangan.¹⁸

Jelaslah bahawa apa yang dimaksudkan oleh ahlul-Hadis di sini ialah tugas Nabi sebagai pemimpin yang terkandung dalam konsep ulil-amr, seperti yang telah saya terangkan di atas. Adalah mustahil untuk Nabi Muhammad atau bagi mana-mana ahli tafsir untuk menjelaskan dan mentafsirkan Quran sekaligus, secara mutlak, kerana Quran adalah sebahagian daripada ilmu Tuhan, yang hanya boleh dicapai sedikit demi sedikit melalui kajian-kajian saintifik dan pemikiran rasional dalam satu jangka masa yang panjang. Sejarah tafsir yang mencatat banyak tafsir yang telah dibuat oleh ahli-ahli tafsir zaman klasik membawa ke zaman pertengahan hingga ke zaman moden Islam membuktikan perkara ini. Hal ini juga telah diterangkan dalam Quran sendiri.

Tidak seorang pun mengetahui tafsirnya (ayat-ayat mutasyabihat) yang sebenarnya, kecuali Tuhan dan mereka yang mendalami ilmu. (3:7)

Janganlah menggerakkan lidahmu (wahai Muhammad) untuk mempercepatkan wahyu ini. Kamilah bertanggungjawab mengumpulkannya menjadi Quran. Bila kami membacanya, hendaklah kamu ikut Quran ini. Kemudian kamilah yang akan menghuraikannya. (75:16-19)

Dia maha pemurah. Dialah yang mengajar Quran. (55:1-2)

Kaedah Sembahyang

Pendukung-pendukung Hadis bertanya: Jika kita menolak Hadis, bagaimana kita bersembahyang? Sebenarnya, jawapannya ada di dalam Quran sendiri. Sesiapa yang mengkaji Quran mengetahui bahawa ibadah-ibadah agama, salat, puasa, zakat dan haji telah diajar oleh Tuhan kepada Nabi Ibrahim dan pengikut-pengikutnya dan diperturunkan daripada mereka, generasi, kepada Nabi Muhammad dan pengikut-pengikutnya.

Tuhan kami, jadikanlah kami Muslim (tunduk) kepadaMu, dan daripada keturunan kami biarlah lahir suatu bangsa Muslim (yang tunduk) kepadaMu. Ajarkanlah kami bagaimana hendak mengamalkan ibadah-ibadah agama kami, dan ampunilah kami; Kau maha pengampun, maha penyayang. (2:128)

Quran juga memberitahu kepada kami bahawa orang-orang Arab sebelum Muhammad sudah mengamalkan salat:

Salat mereka di rumah suci tidak lain daripada penipuan dan kesesatan. (8:35);

dan wahyu-wahyu Quran yang paling awal sudah menyebut salat dan zakat, membukttikan bahawa ibadah-ibadah ini sudah terkenal di kalangan orang Arab. Wahyu ketiga, Surah Al-Muzzammil (73) ayat 20, menyatakan:

Oleh yang demikian bacalah apa yang mampu olehmu darinya (Quran), dan amalkanlah salat dan berikanlah zakat, dan pinjamkanlah Tuhan satu pinjaman kebajikan.

Periwayat Nabi yang pertama, Ibn Ishaq, mencatat dalam sirahnya bahawa sebelum beliau diangkat menjadi rasul, Muhammad mengunjungi Gua Hira’ tiap-tiap tahun dalam bulan Ramadan untuk berhening cipta dan bersembahyang, dan memberi makan kepada orang-orang miskin yang datang kepadanya.¹⁹ Ibn Ishaq juga mencatat bahawa sebelum Nabi israk dan mikraj pada malam bersejarah itu, Nabi bersembahyang isyak’ di rumah Umm Hani.²⁰ Kesemua fakta ini menafikan laporan-laporan Hadis yang menyatakan bahawa ibadah sembahyang diperintahkan oleh Tuhan kepada Nabi pada malam israk dan mikraj.

Berhubung dengan kaedah-kaedah salat (waktu, rakaat dan gerak-gerinya), tidak syak lagi bahawa amalan yang dilakukan oleh umat Islam sekarang, pada dasarnya, berpunca daripada amalan Nabi Ibrahim dan pengikut-pengikutnya, dan kaedah-kaedah ini diperturunkan, generasi demi generasi, hingga kepada Nabi Muhammad dan pengikut-pengikutnya. Namun demikian, Quran telah juga menyatakan beberapa perincian kaedah salat: umpamanya, semua lima waktunya (11:114, 17:78, 24:58, 2:238, 30:17-18 dan 20:130); perbuatan rukuk dan sujud (22:77); meringkaskan sembahyang dalam perjalanan (4:101); bentuk yang boleh disesuaikan dalam keadaan perang dan keadaan luar biasa (2:239); berpakaian elok (7:31); cara bacaan yang sederhana (17:110); jangan menyerukan selain Allah dalam sembahyang (72:18) dan cara-cara wuduk (5:6 dan 4:43). Jadi, walaupun perincian gerak-geri salat tidak diberi dalam Quran, banyak perincian kaedah ada diberikan.

Juga Quran mengajar kita supaya jangan mempertikai bentuk dan kaedah. Bentuk dan kaedah tidak begitu penting jika dibandingkan dengan tujuan. Apa yang penting ialah kebaikan dan kejujuran untuk melakukan kebaikan.

Kebaikan bukanlah berpaling ke Timur atau ke Barat. Kebaikan ialah beriman kepada Tuhan, hari kiamat, malaikat-malaikat, kitab-kitab dan nabi-nabi; dan mendermakan wang yang kita sayangi kepada kaum keluarga, anak-anak yatim, orang-orang miskin, orang-orang asing, pengemis-pengemis, dan membebaskan hamba-abdi, dan melaksanakan salat dan zakat, dan menunaikan janji-janji yang dibuat, dan tetap teguh menghadapi bencana, kesusahan dan peperangan. Inilah mereka yang benar; inilah mereka yang baik. (2:177)

Tahukah engkau siapa yang menolak keimanan? Dia yang mengabaikan anak-anak yatim. Dan tidak pernah menganjurkan diberi makanan kepada orang-orang miskin. Oleh itu, celakalah mereka yang melaksanakan salat. Sedangkan mereka lalai tentang salat mereka. Mereka hanya menunjuk. Dan enggan bersedekah. (107:1-7)

Ada hikmahnya yang besar mengapa Tuhan tidak memperincikan bentuk dan kaedah salat dalam Quran. Pertama, kerana bentuk dan kaedah ini telah diajar kepada Nabi Ibrahim dan pengikut-pengikutnya, dan disahkan untuk diikut oleh umat Muhammad. Kedua, kerana bentuk dan kaedah tidak begitu penting, dan Tuhan ingin memberi kelonggaran kepada umat Muhammad supaya mereka boleh melakukan salat mereka dalam keadaan apa juga, seperti dalam perjalanan jauh, dalam peperangan, di Kutub Utara, atau di angkasa lepas, mengikut cara yang sesuai. Peristiwa Putera sultan Salman dari Arab Saudi yang turut serta dalam kapal angkasa Amerika, Discovery pada Jun 1985 meminta perunjuk daripada tokoh-tokoh agama negaranya bagaimana hendak bersembahyang di dalam kapal angkasa itu bukan saja telah menimbulkan pertentangan di kalangan ulama yang jumud dan anti-sains, tetapi adalah satu peringatan yang amat baik kepada umat Islam supaya kembali dan berpegang kepada Quran dan jangan mempertikai bentuk dan kaedah.

Sambongan: Hujah ‘Nabi Satu Teladan Baik’

Hadis: Satu Penilian Semula #10

Bab II: Penolakan Teori Ahlul-Hadis (Sambongan)

Hujah ‘Taat Kepada Rasul’ Bermakna ‘Berpegang Kepada Hadis’

Alasan pokok kedua yang didatangkan oleh ahlul-Hadis berhubung dengan perintah Tuhan menyuruh orang-orang mukmin mentaati rasul, yang telah mereka salah-tafsirkan sebagai berpegang kepada Hadis/Sunnah. Imam Shafi’i menggunakan hujah ini sebagai hujah pokok dan mengulangnya berkali-kali dalam buku beliau, al-Risala. Beliau berkata: “Tetapi apa juga yang ditetapkan oleh beliau dalam sunnah telah diperintahkan kita taati oleh Tuhan, dan Dia menganggap ketaatan [kita] kepadanya sebagai ketaatan kepadaNya, dan keingkaran [kita] mentaatinya sebagai keingkaran kepadaNya, yang tidak akan dimaafkan…”¹⁰ Di antara ayat-ayat Quran yang digunakan oleh ahlul-Hadis untuk menyandarkan pendapat ini ialah:

Wahai kamu yang beriman hendaklah kamu taat kepada Tuhan dan hendaklah kamu taat kepada rasul dan kepada mereka yang berkuasa di antara kamu. (4:59)

Apa-apa harta rampasan perang yang diberi oleh rasul kepadamu hendaklah kamu terima, dan apa yang ditegahnya hendaklah kamu tinggalkan. (59:7)¹¹

Tidak! Oleh Tuhanmu mereka tidak akan dianggap beriman sehingga mereka meminta engkau menghakimi mereka, kemudian tidak teragak-agak di dalam hati mereka mengenai keputusanmu, dan sehingga mereka tunduk sepenuhnya. (4:65)

Ada dua idea yang hendak diketengahkan oleh pendukung-pendukung Hadis di sini. Pertama, Nabi harus dipatuhi tanpa syarat, sama ada sebagai rasul atau sebagai pemimpin dan hakim, dan kedua, kepatuhan kepada Nabi bermakna berpegang kepada Hadis/Sunnah. Benarkah pendapat ini? Dalam ayat pertama, ketaatan kepada rasul bermakna ketaatan kepada Tuhan, kerana rasul utusan Tuhan, yang menyampaikan Quran. Quran memaklumi kita bahawa, “Satu-satunya tugas rasul ialah menyampaikan perutusan.”¹² Perhatikan juga bahawa Tuhan menggunakan perkataan ‘rasul’dan tidak ‘Muhammad’ dalam ayat itu. Ini terang menunjukkan bahawa perutusan rasul yang dikehendaki kita taat, dan bukan perkataan Muhammad.

Bahawa ketaatan kepada rasul bermakna ketaatan kepada Tuhan dapat dibuktikan lagi dari ayat-ayat Quran yang banyak yang menyuruh manusia tunduk kepada Tuhan semata-mata, umpamanya:

Katakanlah, ‘Aku menggesa kamu melakukan satu perkara: bahawa kamu tunduk sepenuhnya kepada Tuhan berpasang-pasang atau seorang diri, kemudian berfikir’. (34:46)

Kenalah kamu berpegang kepada Tuhan supaya kamu beroleh rahmat. (49:10)

Barangsiapa menundukkan dirinya kepada Tuhan dan berbuat baik telah berpegang kepada ikatan yang kuat. (31:22)

Hendaklah kamu patuh kepada Tuhanmu dan tunduk sepenuhnya kepadaNya sebelum seksaan datang kepadamu; kemudian kamu akan mendapati terlalu lewat untuk mendapat pertolongan. (39:54)

Ayat-ayat Quran mentafsirkan satu sama lain. Nyatalah ayat-ayat di atas menjelaskan makna ketaatan kepada rasul, yang membawa makna ketaatan kepada Tuhan, kerana Tuhan tidak datang kepada manusia kecuali melalui rasul-rasulNya.

Peranan Nabi Sebagai Pemimpin (‘Ulil-Amr’)

Ayat 7, Surah 59 dan ayat 65, Surah 4 yang telah kita petik di atas memperlihatkan Nabi dalam peranannya sebagai pemimpin atau ketua, dan juga sebagai hakim. Konsep pemimpin terkandung dalam ungkapan ulil-amr (‘mereka yang berkuasa’) dalam ayat pertama tadi (4:59). Dalam ayat ini Muhammad memegang dua peranan: rasul kepada manusia (yang menyeru dengan Quran), dan pemimpin kepada masyarakatnya. Sebagai pemimpin kepada masyarakatnya dengan kuasa ulil-amr, beliau perlu ditaati oleh masyarakat itu: sama ada sebagai kepala negara, ketua kerajaan, hakim atau penglima perang. Sebagai pemimpin, ketaatan kepada beliau bersyarat: yakni tertakluk kepada syarat perintah-perintahnya tidak bercanggah dengan Quran, dan juga syarat perintah-perintahnya terbatas kepada masyarakatnya saja.

Oleh yang demikian, bila kononnya ada hadis yang menyatakan hukum zina ialah rejam hingga mati, hadis ini tidak terpakai, kerana ia melanggar ketentuan Quran.¹³ Demikian juga dengan contoh zakat. Kaedah-kaedah zakat yang ditentukan oleh Nabi (barang-barang yang dikenakan zakat dan kadarnya) telah ditentukan mengikut keadaan pada waktu itu, dan tidak semestinya diikuti oleh masyarakat-masyarakat Islam kemudian, walaupun boleh dijadikan contoh. Inilah contoh kebijaksanaan Ilahi yang tidak menentukan banyak perkara, khasnya kaedah-kaedah yang berhubung dengan sosio-budaya, dalam kitabNya – untuk memberi kebebasan kepada manusia menentukan kaedah-kaedah itu mengikut keperluan dan keadaan masing-masing.¹⁴

Wahai Nabi, jika orang-orang mukmin wanita datang kepadamu dan berikrar mereka tidak akan mempersekutukan Tuhan, tidak akan mencuri, tidak akan melakukan zina, tidak akan membunuh anak-anak mereka, tidak akan menyatakan dusta, dan tidak akan membantah kau bila engkau benar, engkau kenalah menerima ikrar mereka, serta memohon Tuhan mengampuni mereka. (60:12)

Apa-apa kebaikan yang berlaku kepadamu (Wahai Muhammad) adalah daripada Tuhan. Apa-apa keburukan yang berlaku kepadamu adalah daripadamu. Kami telah menghantar engkau sebagai utusan kepada rakyat, dan Tuhan cukup sebagai saksi. Barangsiapa taat kepada rasul taat kepada Tuhan. Mengenai mereka yang berpaling, kami tidak menghantar engkau sebagai penjaga mereka. (4:79-80)

Setelah beliau wafat, pimpinan beliau serta ketaatan kepada pimpinan beliau sebagai pemimpin masyarakat Islam pertama terhenti dengan sendirinya. Tetapi, sebagai rasul pembawa wahyu, tegasnya Quran, pimpinan beliau dan ketaatan kepada beliau terus berlaku hingga hari kiamat. Kekeliruan di antara dua peranan beliau yang berbeza inilah yang menjadi punca kekacauan di antara Quran dan Hadis/Sunnah.

Di bawah konsep umum ketaatan kepada Nabi ini juga kaum ahlul-Hadis membina konsep Nabi sebagai penggubal undang-undang, mengadakan undang-undang baru selain daripada yang terdapat dalam Quran. Dr. Mahmud Saedon memetik pendapat Abdul Wahab Khallaf bahawa “Al-Sunnah…membina dan menthabitkan beberapa hukum yang tidak disebut oleh al-Quran.”¹⁵ Dr. Saedon memetik ayat Quran berikut sebagai sandarannya:

Juga bagi mereka yang mengikuti rasul, nabi ummi, yang mereka dapati tercatat dalam kitab-kitab Taurat dan Injil mereka. Beliau menyuruh mereka berbuat baik dan menjauhi kejahatan, dan beliau menghalalkan bagi mereka benda-benda yang baik dan mengharamkan benda-benda yang buruk, dan membebaskan mereka dari bebanan-bebanan perjanjian mereka dan membuang belenggu-belenggu yang mengikat mereka. (7:157)

Tetapi nyatalah ayat ini tidak membawa makna Nabi mengadakan undang-undang dan peraturan-peraturan baru, seperti yang didakwa oleh kaum ahlul-Hadis. Maknanya syariat yang dibawa oleh Nabi Muhammad, yang terkandung dalam Quran, lebih ringan daripada syariat-syariat Nabi Muda dan Nabi Isa. Muhammad Asad, dalam tafsir beliau, mengulas ayat tersebut demikian: “(Ini) merujuk kepada banyak upacara dan kewajipan yang keras yang diperundang-undangkan dalam syariat Musa, dan juga kecenderungan untuk pertapaan yang ternyata dalam ajaran-ajaran Injil. Oleh yang demikian, Quran menyatakan bahawa ‘bebanan-bebanan dan belenggu-belenggu’ yang ditujukan sebagai satu kaedah disiplin rohaniah bagi masyarakat-masyarakat tertentu dan bagi tahap-tahap tertentu dalam perkembangan manusia, tidak perlu lagi, bagi perutusan Tuhan kepada manusia telah mencapai peringkat universal dan akhir dalam ajaran-ajaran nabi terakhir, Muhammad.”¹⁶

Bukan saja ayat-ayat di atas tidak membuktikan Nabi Muhammad sebagai pembuat undang-undang di luar Quran, Quran sendiri dengan tegas menolak kemungkinan ini. Contohnya:

Apakah akan kucari selain Tuhan sebagai sumber undang, sedang Dia telah menurunkan kitab ini kepadamu dengan terperincinya? (6:114)

Perkataan Tuhanmu lengkap dengan benar dan adilnya. Tidak apa pun yang boleh memansuhkan kalimahNya. (6:115)

Kami tidak meninggalkan suatu pun daripada kitab ini. (6:38)

Patutkah kami perlakukan orang-orang mukmin seperti orang-orang berdosa? Betapakah hal kamu? Adakah kamu sebuah buku lain yang kamu pakai? Yang memberi kepada kamu apa-apa yang kamu kehendaki? (68:35:38)

Empat ayat di atas lebih dari cukup untuk menolak dakwaan ahlul-Hadis bahawa Nabi pembuat undang-undang di luar Quran, dan untuk mensahkan bahawa hanya Quran sumber undang-undang bagi umat Muhammad. Ini tidak bermakna Nabi sebagai ulil-amr tidak pernah dan tidak boleh membuat keputusan-keputusan hukum bagi masyarakatnya, seperti kadar zakat yang tidak disebut dalam Quran tetapi yang telah diputuskan oleh beliau untuk masyarakat dan zaman itu.

Ini juga tidak bermakna manusia, melalui ulul-amr mereka masing-masing, tidak boleh membuat peraturan-peraturan yang diperlukan dari semasa ke semasa mengikut keadaan. Ini pun memang telah dibuat. Nabi Muhammad sendiri telah menggubal sebuah perlembagaan untuk negara-kota Madinah bila beliau dan pengikut-pengikutnya terpaksa berhijrah ke sana. Namun demikian, Piagam Madinah, yang memang merupakan sebuah hadi/sunnah, tidak mengikat umat Islam, sepertimana Quran mengikat kita. Perbezaan di antara undang-undang Quran dengan peraturan-peraturan manusia (termasuk yang dibuat oleh Muhammad sebagai ketua kerajaan) ialah yang pertama bersifat mutlak dan universal, sedangkan yang kedua bersifat relatif dan setempat.

Sambongan: Hujah ‘Nabi Penghurai dan Pentafsir Quran’